In een vergadering van Open Skies-adviescommissie Op 22 februari 2021 kondigde Konstantin Gavrilov, het hoofd van de Russische delegatie, aan dat de procedure voor de terugtrekking van de Russische Federatie uit het Open Skies-verdrag tegen het einde van de zomer zou plaatsvinden.
"Interne procedures voor de terugtrekking van Rusland uit het Open Skies-verdrag zijn aan de gang, we verwachten dat ze tegen de zomer zijn afgerondGavrilov zei in een verklaring. "Als de Verenigde Staten ons tegen die tijd niet op de hoogte stellen van hun wens om zich weer bij dit verdrag aan te sluiten, zal Rusland een nota sturen naar derde partijen, Hongarije en Canada, om hen op de hoogte te stellen van de terugtrekking van Rusland uit het Open Skies-verdrag."
Op 15 januari 2021 kondigde Rusland zijn voornemen aan om zich terug te trekken uit het Open Skies-verdrag, dat wederzijdse monitoring vanuit de lucht van de militaire bewegingen en strategische systemen van de ondertekenende landen mogelijk maakt. Het besluit van Rusland kwam als gevolg van een soortgelijk besluit van de regering-Trump op 22 november 2020.
Voorstanders van haar zaak hebben gewerkt om het daadwerkelijke transcript van deze verklaring online beschikbaar te maken.
Aanhangers van het verdrag hoopten op een verandering van standpunt van de nieuwe president, Joe Biden. Tijdens zijn campagne zei Biden: "Zowel de Verenigde Staten als hun bondgenoten zouden de mogelijkheid hebben om de activiteiten van Rusland en andere Europese landen te observeren.". De regering-Biden heeft echter nog geen officiële aankondiging gedaan.
"De Russische Federatie zal niet voor onbepaalde tijd wachten tot de Verenigde Staten bepalen of ze klaar zijn om terug te keren.", waarschuwde Gavrilov.
Oorspronkelijk onderhandeld tussen NAVO-leden en het Warschaupact, werd het Open Skies-verdrag in 1992 ondertekend in Helsinki, Finland. Rusland werd echter pas negen jaar later geratificeerd, waarbij het besluit op 1 januari 2002 in werking trad.
De verdragsstaten zijn Wit-Rusland, België, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Canada, Kroatië, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, de Republiek Georgië, Duitsland, Griekenland, Hongarije, IJsland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg , Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Roemenië, Rusland, Slowakije, Slovenië, Spanje, Zweden, Turkije, Oekraïne, Verenigd Koninkrijk en voorlopig de Verenigde Staten.
Alle landen zijn lid van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).
Kirgizië is ook ondertekenaar van het verdrag, maar het is nog niet geratificeerd. Alle landen zijn lid van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Deze vluchten hebben onder meer tot doel de militaire bewegingen te monitoren en ervoor te zorgen dat wapenbeheersingsmaatregelen worden uitgevoerd.
Elk land moet een aantal observatievluchten accepteren, de zogenaamde "passieve quota", en mag een reeks observatievluchten uitvoeren, de zogenaamde "actieve quota". De kennisgeving 72 uur voor de observatievlucht moet worden doorgegeven aan de autoriteiten van het geobserveerde land en aan de andere leden van het Verdrag. Na de vlucht zijn de verzamelde gegevens beschikbaar voor alle ondertekenaars.
De vlucht moet worden uitgevoerd door een "Ongewapend vliegtuig met vaste vleugels uitgerust met goedgekeurde sensoren". Deze sensoren omvatten panoramische en framing optische camera's, videocamera's met realtime weergave, allemaal met beperkte resoluties gedefinieerd door het verdrag. Er zijn voorzieningen voor het gebruik van synthetisch diafragmaradars met zijaanzicht en infraroodscanners, maar geen van de speciaal voor de vlucht uitgeruste vliegtuigen heeft ze.